Nhận thức luận và chủ nghĩa hoài nghi Chủ_nghĩa_hoài_nghi

Chủ nghĩa hoài nghi có quan hệ với lĩnh vực nhận thức luận, hay câu hỏi về chuyện tri thức có thể đạt được hay không. Những người hoài nghi chủ nghĩa tranh luận rằng niềm tin vào cái gì đó không chứng minh được một khẳng định của tri thức về cái đó. Ở đây, chủ nghĩa hoài nghi đối lập với duy bản luận (foundationalism) - luận thuyết cho rằng phải có các niềm tin căn bản nào đó đã được chứng minh mà không cần viện dẫn đến các niềm tin khác.Các nhà hoài nghi chủ nghĩa khẳng định rằng các cảm giác mà một cá nhân bất kỳ trải nghiệm không nhất thiết giống với các cảm giác mà những người khác trải nghiệm.

Giả sử ta đang nhớ lại thời trung học và ta nhớ rất rõ về một ông thầy thể dục đáng ghét, người rất thô lỗ và nói oang oang. Do đó ta tin rằng ra đã có một người thầy thể dục đáng ghét; và niềm tin này đã được chứng minh. Bằng cách nào? Bởi thực tế là ta nhớ chuyện đó. Chỉ vậy thôi. Một lần nữa, nói một cách kỹ thuật hơn, sự kiện ta nhớ về ông thầy thể dục đáng ghét của ta chứng minh niềm tin của ta rằng ta đã có người thầy giáo đó.

Nếu ta giả thiết rằng duy bản luận là đúng, thì ta có các niềm tin căn bản; và để là căn bản, các niềm tin căn bản của ta phải được chứng minh bằng cái gì đó không phải là một niềm tin; vậy cái gì chứng minh chúng? Hoạt động của các quá trình nhận thức thông thường như nhìn thấy, nhớ lại, cảm thấy, suy tưởng...? Khi ta nhớ lại một điều gì đó, việc đó cho ta một lý do tuyệt vời để tin vào cái mình đang nhớ lại. Không phải trong mọi trường hợp, nhưng thường thì ta không thể nghĩ ra lý do gì để tin rằng ký ức cụ thể đó là sai, nhất là khi ký ức đó sinh động.Nhưng dù sao, nếu ta dùng ký ức để chứng minh cho các niềm tin thì ký ức của ta phải đáng tin cậy. Tương tự với tri giác, nếu sự kiện rằng ta đang có vẻ nhìn thấy một cái gì đó làm cho việc ta tin rằng thực sự có cái đó được chứng minh, thì ta phải giả thiết rằng tri giác đó đáng tin cậy. Nếu nó không đáng tin cậy - nghĩa là nếu nó thường cho ta thông tin sai - thì ta không thể nói rằng ta được chứng thực chỉ dựa trên việc sử dụng tri giác.

Chủ nghĩa hoài nghi địa phương (local skepticism) là chủ nghĩa hoài nghi "về các lĩnh vực cụ thể".

Chủ nghĩa hoài nghi thế giới bên ngoài (External world skepticism) là quan niệm rằng không thể biết gì về thế giới bên ngoài hay sự tồn tại của nó, dựa trên giả thuyết rằng năng lực tri giác là không đáng tin cậy.